Filip Zając - "Wigilia Dnia Zmarłych"

"Gdybyśmy się rodzili nieśmiertelni, najpewniej miłość przestałaby istnieć lub miałaby zupełnie inną formę..."

Przyznam szczerze, że dawno nie czytałam na tyle specyficznej książki. Trudno mi nawet ubrać w słowa recenzji moje przemyślenia, bo jest to ten typ powieści, który trzeba przeżyć i w samotności przetrawić. No ale spróbuję powiedzieć jednak coś więcej.

Główny bohater - Oskar - to dość przeciętny facet z ponadprzeciętną refleksją odnośnie rzeczywistości. Poznajemy go w momencie mocno zakrapianego przeżywania utraconej miłości. Podczas jednego z samotniczych wypadów na miasto, przypadkowo (i dość boleśnie) poznaje on nową, niezwykle specyficzną grupkę znajomych. Relacje się rozwijają, nowa miłość kwitnie w powietrzu, aż przychodzi moment, gdy wspólnie z cała gromadą wędrujemy na tajemniczy bal. I na tym skończę zarys fabuły, bo to, co się dzieje dalej, trzeba koniecznie i bezspojlerowo przeczytać.

Akcja powieści opiera się tak naprawdę na dwóch fundamentach: pierwszy segment to dogłębne poznanie naszych postaci, a drugi - tylko i wyłącznie owo oryginalne przyjęcie. Tak, jak pierwsza połowa wydaje się być w miarę standardową treścią obyczajowo-romansową, tak druga to właśnie obiecany świat fantasy, ale nakreślony tak subtelnie, że ujawnia się tak naprawdę w pełnej krasie w spektakularnym finale.

Podkreślam szczególnie, że wszelkie moje próby dopasowania tej powieści w jakiekolwiek ramy gatunkowe są tylko umowne. Autor pokusił się bowiem o zbudowanie całości akcji na tak wielopoziomowej aluzji literackiej, że fantastyczną zabawę stanowi sama już próba odnalezienia wszelkich nawiązań. Jest tu ogrom wstawek z literatury pięknej, na równi z odniesieniami do współczesnej popkultury. Wszystko razem zgrabnie połączone we wspaniałej feerii postaci, żartów sytuacyjnych i szeregu niezwykle głębokich przemyśleń odnośnie kondycji współczesnego świata. Pozorna prostota początkowa jest zastąpiona przez możliwość rozsmakowania się w tym trafnym i szczerym spojrzeniu autora.

Warto też wspomnieć o ciekawym akcencie, jakim są dodane ilustracje - maja ciekawą estetykę i wzbogacają doznania czytelnika, nieco szerzej rysując obraz wydarzeń, zwłaszcza podczas balu. Bardzo mi się podobały wstawki z nimi, niezmiernie cieszyły oko.

Dodatkowym smaczkiem są przypisy - zwykle przeze mnie spychane do miana najmniej interesującej części książki, tutaj wyczekiwałam na kolejną, niekiedy kąśliwą uwagę Zająca, którym ironicznie komentował, czy to wydarzenia i swoje nawiązania, czy to niewiedzę i brak orientacji czytelniczej dotychczasowych czytających. Potraktowane z przymrużeniem oka wywołuje dodatkowy uśmieszek na twarzy.

Co może mi się mniej spodobało, to delikatna przewidywalność finału. Może już za bardzo oczytana jestem w zbliżonych utworach, ale nieco spodziewałam się rozwiązania, które się faktycznie tu wydarzyło, co mnie delikatnie zawiodło, ale z drugiej strony nie umniejsza to faktu, że finał jest mocny i dobitny. Już dla niego samego zdecydowanie warto przeczytać.

Podsumowując - jestem bardzo, bardzo na tak. Plusów tej pozycji jest naprawdę sporo, wyciągnąć z niej można zarówno rozrywkowy element, jak i sporą dawkę zdrowej i trzeźwej refleksji, która jest przydatna każdemu.  Polecam!

9/10